Çok hücreli organizmalardan alınan tek bir somatik hücrenin genetik bilgisi kullanılarak kalıtsal yapı olarak birbirinin aynısı olan organizmaların üretilmesi olayına klonlama, klonlama süreciyle oluşturulan organizmaya ise klon canlı adı verilir.
Bitkilerde Klonlama
Bitkilerde klonlama bir çeşit vejetatif üreme olarak değerlendirilebilir.
Canlıdan alınan diploid hücrelerin geliştirilmesiyle kalıtsal olarak ata bitkiyle ve birbirleriyle aynı olan yeni bireyler elde edilebilmektedir.
Bu şekilde istenen özelliklere sahip genetik varyasyon korunmuş olur.
Tohum yoluyla üretilmesi zor olan bitkilerin kısa sürede çoğaltılması da bitki klonlamanın bir amacı olabilir.
Gen klonlaması yoluyla bitkilere daha önce sahip olmadıkları özellikler de kazandırılabilmektedir.
Bitkilere gen aktarımında plazmitini doğal olarak bitki hücresine aktarma yeteneğinde olan Agrobacterium tumefaciens bakterisi aracı olarak kullanılmaktadır.
Bu bakteri bitkilerin çoğunda genetik bilgi aktararak taç uru denen bir tümör oluşturmaktadır.
İlgili bakterinin tümör oluşturan genetik materyali silinerek, hücreye plazmit aktarma yeteneği transgenik bitki oluşturulmasında önemli bir yere sahiptir.
Bu metodun başlangıcında Agrobacterium tumefaciens bakterisinin vektör olarak kullanılacak plazmidine böceklere direnç geni ve antibiyotik direnç geni birlikte aktarılır.
Daha sonra gen aktarımı yapılacak bitkinin yaprağı kesilerek yaralanmış olan bölgeye bakteri bulaştırılır.
Sonrasında bakterinin gen aktarımı yaptığı ve yapmadığı hücrelerin birbirinden ayrılabilmesi için ortama antibiyotik eklenir.
Gen aktarımının sağlandığı bitki hücreleri böceklere direnç geni ile birlikte antibiyotik direnç genini de aldıklarından ortama antibiyotik eklenmesinden etkilenmezler.
Canlı kalan hücreler, kültür ortamında çoğaltılarak istenen özelliğe sahip yeni bitkiler yetiştirilmiş olur.
PDF DOSYASI İÇİN
