KONU ÖZETLERİMİZ YENİLENİYOR...
PDF İndirmek İçin Tıklayınız.
20 Soruda Öğren Testlerimiz Yenilendi...
Tamamı Video Çözümlü
www.biyolojidefteri.com
Hayatın Dilini Öğrenmek İçin...
YKS Tam Hazırlık
Hayatın Dilini Öğrenmek İçin...
Biyoteknoloji ve Gen Mühendisliği
Hayatın Dilini Öğrenmek İçin...
Biyoloji Dersine Nasıl Çalısmalıyız?
Hayatın Dilini Öğrenmek İçin...
www.biyolojidefteri.com
Hayatın Dilini Öğrenmek İçin...

Populasyonlar büyürken, çevresel koşullara bağlı olarak belirli büyüme modelleri gösterirler.

Bu modellere göre, populasyon büyüklüğünün zamana bağlı değişimini grafik halinde gösteren büyüme eğrileri elde edilir.

popeko6

                   

Üssel Büyüme Modeli ( J Tipi Büyüme Eğrisi )

Bir populasyonun, kaynakların sınırlı olmadığı ideal bir ortamda geometrik artış göstererek büyümesidir.

Bu tip büyüme gösteren popülasyonlarda nispeten sınırsız olan büyüme bir baskı olunca aniden durmaktadır.  Adı geçen baskı;  yiyeceğin kıtlığı, don olayı, mevsimsel değişen başka bir etken veya üreme mevsiminin aniden durması olabilir.

J tipi büyüme eğrisi doğada algler, tek yıllık bitkiler bazı böcek türleri ve tundralarda yayılış gösteren lemmingler gibi bazı canlı popülasyonlarında görülebilir.

                   

Lojistik Büyüme Modeli ( S Tipi Büyüme Eğrisi )

Populasyon büyümesi ile birlikte artan yoğunluk, bireylerin bakım, büyüme ve üreme için yeterli kaynak elde etme yeteneğini etkiler. Çünkü populasyonlar kullanılabilir sınırlı miktarda kaynaklar üzerinden geçinirler. Birey sayısı arttıkça fert başına düşen kaynak miktarı azalır.

 

popeko7

S Tipi büyüme eğrisinde dört evre gözlenir.

Pozitif Artış Evresi ( Kuruluş Evresi )

Populasyonun yeni yaşama ortamına yerleşip alışması için geçmesi gereken zamanı gösterir. Bu süreçte besin bulmak, barınma gibi nedenlerle populasyon büyümesi yavaş olur.

Logaritmik Artış Evresi

Populasyon çevreye alışıp uyum sağlamıştır. Birey sayısı geometrik bir hızla artmaya başlar. Bu evrede populasyonun büyüme hızı maksimumdur.

Negatif Artış evresi

Doğal kaynakların sınırlayıcı etkisi ile birey sayısındaki artış hızı azalır.

Denge Evresi

Populasyonda birey artışının sıfır olduğu denge evresidir. Bu evrede populasyon taşıma kapasitesine ulaşmıştır.

Belirli bir zaman diliminde habitat bozulması olmadan belirli bir çevrenin destekleyebildiği maksimum populasyon büyüklüğüne taşıma kapasitesi denir.

Populasyon büyüklüğü arttıkça, çevresel koşullar büyüme hızını azaltacak şekilde direnç gösterir. Bu direnç çevre direnci adını alır. Su eksikliği, hastalıklar, rekabet, parazitler, avcı türleri, olumsuz iklim koşulları gibi elemanların tamamı çevre direncini oluşturur. 

Canlıların doğal yaşama ortamları olan habitatların tahrip edilmesi canlı türlerinin nesillerinin tükenmesine yol açmaktadır.

Habitatlarının tahrip edilmesi sonucu daha önce çok geniş bir alanda yayılış gösteren büyük bir populasyon küçük populasyonlara bölünebilir. Ayrılan bu küçük populasyonlarda çiftleşme sınırlı sayıda birey arasında gerçekleşecek ve bazı alellerin oranı düşerken bazılarınınki yükselecektir. Ayrıca sınırlı sayıda birey bulunması zaralı alellerin bir araya gelme olasılığını da arttıracaktır.

Alellerin bazılarının yok olması ve zararlı genlerin bir araya gelmesi tür içi kalıtsal çeşitliliği azaltarak, türün değişen ortam koşullarına uyum yeteneğini azaltır. Buna genetik sürüklenme denir.

                   

Ekolojik toleransı yüksek istilacı türlerin değişik ortamlara yerleşmeleri de bazı canlı türlerinin yok oymasını sağlayabilecek önemli tehditlerdendir.

Joomla templates by a4joomla