Eksik Baskınlık

Mendel’in klasik bezelye çaprazlamalarındaki F₁ dölü yavruları bir alelin diğerine tam baskın olması sebebiyle iki ebeveyn çeşidinden birisine tıpatıp benziyordu.

Ancak bazı genler arasında var olan eksik baskınlık ilişkisi sebebiyle F₁ hibritlerinin fenotipi atasal bireylerin fenotiplerinin arasında bir görünüme sahip olur.

Örneğin, kırmızı çiçekli aslanağzı bitkisi ile beyaz çiçekli aslanağzı bitkisi çaprazlanırsa, F₁ hibritlerinin tamamı pembe çiçeğe sahip olur.

Bu üçüncü tip fenotip, heterozigotların, kırmızı homozigotlara oranla daha az pigment içermesinden dolayı meydana gelir.

Yani, pembe renkli çiçekler, hem kırmızı renk geninin hem de beyaz renk geninin fenotipte belirmesinden değil, tek bir kırmızı renk geninin çiçek renginin kırmızıya çevirecek kadar pigment üretimi sağlayamamasından kaynaklanır.

Bu durumda kırmızı çiçek geni beyaz çiçek genine eksik baskındır.

Aralarında eksik baskınlık ilişkisi olan genler aynı harfin üzerinde farklı sembollerle ifade edilirler.

Örneğin burada taç yaprağı ( Corolla ) ifade etmek için C harfi kullanılmış kırmızı ve beyaz renk genleri de C^R ve C^W şeklinde ifade edilmiştir.

F₁ hibritleri kendileştirildiğinde, elde edilen F₂ dölünde 1/4 oranında kırmızı, 1/4 oranında beyaz ve 1/2 oranında da pembe çiçek rengine sahip bireyler elde edilmektedir.

Burada heterozigot bireylerin de kendine has bir fenotipi olduğundan fenotipik ayrışım oranı ile genotipik ayrışım oranı birbiriyle aynı olup 1:2:1 şeklinde olur.