Açık tohumlu bitkiler ve kapalı tohumlulardan çift çeneklilerin çoğunluğu odunsu gövde yapısına sahiptir. Odunsu gövdeye sahip genç bitkiler ile otsu gövdeye sahip çift çenekli bitkilerde gövdenin primer dokularının düzenlenişi aynıdır.
Sekonder büyüme ( kalınlaşma ) sonucu odunsu gövde yapısı oluşur. Primer ve sekonder büyüme bitkinin farklı kısımlarında ve eş zamanlı olarak gerçekleşmektedir.
Gövdenin sekonder büyümesinde de kökte olduğu gibi mantar kambiyumu ve vasküler kambiyum görev yapmaktadır. Ksilem ve floem elemanları arasına yerleşmiş olan vasküler kambiyum hücreleri belirli zaman dilimlerinde bölünerek dışa doğru sekonder floemi, içe doğru ise sekonder ksilemi oluşturur.
Sekonder iletim doku elemanlarının gövdede ardışık tabakalar halinde birikmesi, gövdenin kalınlaşmasına sebep olur.
Enine kalınlaşma devam ettikçe epidermis parçalanarak dökülür. Epidermisin yerini ise mantar kambiyumu ve mantar dokusundan oluşan peridermis tabakası alır. Gövde çapının artmasıyla mantar kambiyumu tarafından yeni peridermis tabakaları oluşturulur ve eski peridermisler dış kabuğun yapısına katılır. Dış kabuk, en son oluşan sekonder floem elemanları hariç tüm ölü dokuları içerir. En son oluşan sekonder floem ise canlı iç kabuğu oluşturur.
Sonuç olarak odunsu bir gövde yapısında kambiyumun iç kısmında kalan sekonder ksilem tabakaları gövdenin odun kısmını, kambiyumun dış kısmında kalan sekonder floem ( canlı kabuk ) ve peridermis tabakaları ( cansız kabuk ) ise gövdenin kabuk kısmını oluşturur.
Ilıman bölgelerde ağaçların genel olarak ilkbaharda başlayan büyümesi sonbaharda son bulur. Bu sürece büyüme mevsimi adı verilir. Büyüme mevsiminin erken dönemlerinde üretilen odun ( sekonder ksilem ) hücreleri büyük ve ince çeperlidir. Bu hücrelerin oluşturduğu bölüme erken odun veya ilkbahar odunu adı verilir.
Daha çok ilkbaharda üretilen erken odunu, yaz sonlarına doğru üretilen hücreleri küçük ve kalın çeperli olan geç odun ya da diğer adıyla sonbahar odunu izler.
Koyu renkli geç odunların yoğunluğu, açık renkli erken odunlardan fazladır. Bu nedenle bir büyüme mevsiminde ilk oluşan erken odunla daha sonra oluşan geç odun arasındaki fark az çok belirgindir. Ancak halkalar arasındaki en belirgin geçiş sınırı bir önceki mevsimin yoğun yapılı geç odunu ile bir sonraki büyüme döneminin gevşek yapılı erken odunu arasında tespit edilir.
Bu belirgin geçiş yerlerine yıllık büyüme halkaları ya da diğer adıyla yaş halkaları denir. Bir ağaçtaki yıllık halka genişliği, ilgili yılın mevsimsel şartlarıyla yakından ilgilidir. İklimsel koşullar ağacın gelişmesi için ne kadar uygunsa o yıla ait halka da o derece geniş olur. Çok yaşlı ağaçların yıllık büyüme halkaları ilgili bölgedeki mevsimsel şartların zaman içerisinde nasıl değiştiğine dair ipuçları verir.
Uzun yıllar sekonder kalınlaşma göstermiş yaşlı bir ağaç gövdesinin dış yüzeyini koruyucu kabuk örterken, merkezde sert ya da diğer adıyla cansız odun ve bu tabakayı çevreleyen canlı ya da diğer adıyla aktif odun olarak isimlendirilen iki farklı sekonder ksilem tabakası mevcuttur.
Öz odunu olarak ta adlandırılan sert odun, parlak renkli ve ligninleşmiş çeperleri ile ağacı destekleyen merkezi bir sütun oluşturur ve iletimde görev yapmaz. Öz odunu parlak rengini hücre boşluklarını dolduran reçine ve diğer bileşiklerden alır. Bu maddeler öz odununu mantar ve böcek tehditlerine karşı korur. Su ve madde iletimi görevini devam ettiren sekonder ksilem ise aktif odun olarak adlandırılır.
