Hedef dokunun hormonu tanıması dokuyu oluşturan hücrelerin dış yüzeyinde ya da içinde bu hormonun bağlandığı özel reseptör proteinler aracılığıyla gerçekleşir.
Her hormonun bağlandığı reseptör ile yüzey uygunluğu vardır. Bu durumu anahtar-kilit uyumuna da benzetilebilir. Hormonların kan yoluyla bütün vücudu dolaştığı hâlde yalnız belli hücrelerde etki meydana getirmesinin nedeni budur.
Hormon Salgısının Düzenlenmesi
Endokrin bezlerin karşılıklı etkileşimi ile kanda hormon dengesinin sağlanmasına geri bildirim ya da diğer adıyla feed back denir. Bu olay pozitif ya da negatif geri besleme şeklinde gerçekleşebilir.
Pozitif geri bildirim, sürekli hormon üretimini sağlarken, negatif geri bildirimde ise hormonun etki ettiği hücrede sentezlenen ürün, hormon salgılayan endokrin bezin aktivitesini baskılar.
Örneğin, hipofiz bezinden salgılanan TSH, tiroid bezini uyararak tiroksin üretimine sebep olur. Kanda normal seviyeye ulaşan tiroksin ise hipofizi etkileyerek TSH salgısını azaltır.
Endokrin ve sinir sistemleri, homeostazinin sağlanmasında birlikte işlev görür. Vücut işlevlerinin çoğu her iki sistem tarafından geri bildirim mekanizmalarıyla düzenlenir.
Örneğin vücut sıcaklığının düzenlenmesi sürecinde sıcaklık arttığında sinirsel etkiyle damarlar genişler, terleme artar. Aynı zamanda tiroksin salgısı düşürülerek metabolizma yavaşlatılıp ısı üretimi azaltılır. Bu hormonal ve sinirsel düzenlemeler sonucu vücut sıcaklığı düşürülür.
PDF DOSYASI İÇİN