Karaciğer

Karın boşluğunun sağ üst kısmında bulunan karaciğer vücudun en büyük organıdır.

Glisson kapsülü adı verilen bağ dokusu yapılı bir zarla çevrilidir.

Dört büyük loptan meydana gelen karaciğerde sağdaki en büyük lop safra ( öd ) kesesi ni taşır.

Salgılanan safra öğünler arasında safra kesesinde depolanır.

Karaciğer lopları daha küçük lopçuklara ayrılmıştır.  

Lopçuklar karaciğerin temel yapı ve görev birimleridir.

Karaciğerde, her biri 5 ya da 6 köşeli ve 1 mm çapında yaklaşık 100 bin adet lopçuk ( diğer adıyla lobül ) bulunmaktadır.

Karaciğer hücreleri, lopçukların etrafına merkezden çevreye doğru şeritsel olarak dizilmiştir.

Bu şeritlerin arasında sinüsler ( boşluklar ) vardır.

Sinüslerin çeperinde alyuvar üreten retikulo-endotel hücreleri ve yaşlı alyuvar ve akyuvarları, yabancı mikroorganizmaları ve hücre enkazlarını parçalayan Kupferhücreleri bulunur.

Karaciğer, 2 temel yoldan kanlanır.

Bunlardan birincisi sindirim kanalından toplanan kanı getiren kapı toplardamarı, diğer ise aorttan ayrılan karaciğer atardamarıdır.

Karaciğerden toplanan kan ise karaciğer üstü toplardamarı ile dolaşım sistemine dâhil edilir.

Karaciğerin vücuttaki temel vazifeleri şunlardır.

Safra salgılama

Kanın kompozisyonunu ayarlama, toksinleri uzaklaştırma

Heparin ve fibrinojen, protrombin gibi kan proteinlerini sentezleme

Yaşlı kan hücrelerini parçalama

Alyuvar hücreleri üretme

A vitamini öncülünden A vitamini sentezleme

A,D,E,K vitaminleri ve demir,bakır gibi mineralleri depolama

Amonyaktan üre sentezleme

Zararlı olan H₂O₂ (hidrojen peroksit) gibi maddeleri zararsız hale getirme

Fazla glikozu glikojene çevirip depolama, gerektiğinde glikojeni glikoza çevirme

Proteinleri,karbonhidrat ve yağlara dönüştürme

Aminoasitlerden glikoz sentezleme

Vücut ısısını düzenleme

Bazı hormonların yapısına katılan kolesterolü üretme

Temel aminoasitler dışında kalan aminoasitleri üretme ( Krebs döngüsü aşamalarında )

Albümin denen plazma proteinini üretme

12 parmak bağırsağına ulaşan besinler kolesitokinin salgılanmasına sebep olarak safra kesesindeki düz kasların kasılmasına ve safranın vater kabarcığına dökülmesine sebep olur.

Safra içerisinde safra tuzları safra pigmentleri bikarbonat iyonları kolesterol ve fosfolipitler mevcuttur.

Safrada sindirim enzimleri bulunmaz.

Safranın görevleri şöyle sıralanabilir.

İçindeki safra tuzları sayesinde yağların sindirim ve emilimini kolaylaştırır.

Karaciğerin yaşlı alyuvarları parçalaması sonucu oluşan ( bilüribin ) safra pigmentleri dışkılama ile atılır.

İçindeki bikarbonat sayesinde bağırsak ortamını bazikleştirir. Böylece pankreas ve bağırsak enzimlerinin aktivitesi artar.

Yağda eriyen vitaminlerin ve yağların ince bağırsaktan emilimini kolaylaştırır.

Antiseptik özelliği ile bakterilerin üremesini engeller.