Gövde üzerinde, fotosentez ve terleme olaylarının meydana geldiği temel organdır. Gövde ile birlikte sürgün kısmını oluşturur.
Yapraklar gövde ve dalların nodyum bölgelerinden belli bir düzende çıkarlar. Nodyumlar arası bölgeye internodyum denir. Ömür uzunlukları ve büyümeleri sınırlı olduğundan kısa sürgün olarak da isimlendirilirler.
Bir bitki üzerinde çeşitli tipte yapraklar görmek mümkündür. Tohumda gelişen ve embriyonun bir kısmını teşkil eden ilk yapraklara çenek veya diğer adıyla kotiledon denir.
Bazı bitkilerde çenekler sürekli tohumun içinde kalır ve çimlenme esnasında toprak yüzeyine çıkmaz. Bu tür çimlenmeye hipogeik çimlenme denir ve mısır bitkisi bu duruma örnek teşkil eder.
Fasülye gibi bazı bitkilerde ise çenekler tohumdan çıkar ve toprak üzerinde yükselir. Epigeik çimlenme denen bu çimlenme tipinde kotiledonların altında kalan kısım hipokotil olarak adlandırılır.
Gövde üzerinde fotosentez yapan asıl yapraklar dışında
ü çiçek örtü yaprakları (taç ve çanak),
ü yaprak tabanında stipül denen küçük yaprakçıklar ve
ü çiçek tabanında brakte adı verilen yapılar da gözlenebilir.
Birçok bitki türü kendine özgü şekil ve yapıda yapraklara sahiptir. Yapraklardaki bu çeşitliliğin temelinde bitkinin kalıtsal yapısına paralel yaşadığı ortama uygun olarak geliştirdiği adaptasyonlar yatar.
Bitkilerde yapraklar bitkinin bulunduğu ortamın özelliklerine göre fotosentez ve su dengesini en iyi şekilde ayarlayacak anatomik ve morfolojik özelliklere sahiptir.
PDF DOSYASI İÇİN
