Sitoplazma içinde uzanan küçük ağ anlamına gelmektedir.
Hücre yüzeyine açıklığı olmayan kapalı bir sistemdir.
Hücre içi zar sisteminin önemli bir elemanındır.
Ökaryot hücrelerde, çekirdek zarından başlayıp hücre zarına kadar uzanan kanalcık ve borucuklar sistemidir.
Memeli alyuvarları ve trombositler ( kan pulcukları ) hariç, tüm ökaryot hücrelerde mevcuttur.
Hücredeki etkinliğine göre, dağılımı, miktarı ve çeşidi değişkenlik gösterebilir.
Temel görevi hücre içinde madde taşınmasını sağlamak olmasının yanında daha farklı görevleri de yerine getirir.
Endoplazmik retikulumun zarları üzerinde ribozom bulunup bulunmamasına göre adlandırılan 2 farklı tipi vardır.
Granüllü Endoplazmik Retikulum
Üzerinde ribozom taşımaktadır. ( tek tek ya da poliribozom şeklinde )
Özelleşmiş hücre tiplerinin çoğu, granüllü endoplazmik retikuluma bağlı ribozomlarda sentezlenen proteinleri salgılar.
Hormon ve sindirim enzimi gibi salgı proteinlerini üreten veya antikor sentezi yapan akyuvar gibi hücrelerde bol miktarda bulunur.
GER üzerindeki ribozomlarda sentezlenen proteinler, bu organelin lümeni içerisinde şeker eklenmesi, disülfit bağlarının oluşturulması, kıvrılma ve kısmi alt birimlerin birleştirilmesi gibi işlemlere tabii tutulurlar.
Sentezlenen protein uygun şekilde değişime uğramazsa Golgi aygıtına geçirilmez.
Eğer sentezde ve değişimde problem yoksa, proteinler kesecikler şeklinde GER’dan ayrılarak daha ileri seviyede değişime uğrayacakları Golgi aygıtına gönderilirler.
Granülsüz Endoplazmik Retikulum
Üzerinde ribozom bulundurmayan endoplazmik retikulumdur.
Oluşumlarında gerekli olan protein ve lipit sentezi için granüllü endoplazmik retikuluma bağımlıdır.
Bulundurduğu enzimler lipit ve karbonhidrat sentezinde görev almaktadır.
Hayvan hücrelerinde östrojen gibi steroit yapılı eşeysel hormonların üretildiği hücre kısmıdır. ( böbrek üstü bezlerinin kabuk kısmında, testis, ovaryum ve korpus luteumdaki özel hücrelerde çok gelişmiş olarak bulunur. )
Karaciğer hücrelerinde glikozun fazlasının glikojen olarak depolanması ve gerektiğinde bu glikojenin glikoza dönüştürülüp kana verilmesinde görev alır. İlaç artıklarını ve zehirleri etkisiz hale getirir.
Karaciğerde kolesterol ve safra yapımında görev alır.
Kas hücrelerinde ( çizgili ve kalp kası )kasılma için gerekli olan kalsiyumu depolar.
Midenin HCl salgılayan hücrelerinde Cl- atılması da DER tarafından sağlanır.