Aynı karakter üzerine etki eden ikiden fazla alelin bulunması durumudur.
Ancak ilgili özellik için kaç farklı alel bulunursa bulunsun bir birey bu alellerden en fazla ikisini bulundurabilir.
Örneğin, tavşanlarda kürk rengi için 4 farklı alel mevcuttur. Bu aleller baskınlık sırasına göre,
ü Yabanıl ( C )
ü Şinşilla ( Cch )
ü Himalaya ( Ch )
ü Albino (Ca ya da c )
şeklinde sıralanır.
Çok alellik durumunda, popülasyonda oluşabilecek genotip çeşidi sayısı, n alel çeşidi olmak üzere n ( n+1 ) / 2f ormülü ile hesaplanır.
Tavşanlarda kürk rengi için 4 alel bulunduğuna göre genotip çeşidi sayısı da 10 olur.
İnsanlarda AB0 kan grupları çok alelliliğe örnek verilebilir.
Bu özellik A, B ve 0 olmak üzere 3 farklı alel tarafından kontrol edilmektedir.
Aleller arasındaki baskınlık ilişkisi ise A = B > 0 şeklindedir.
Kan grubu, alyuvar zarında bulunan proteinler ya da diğer adıyla antijenler tarafından belirlenir.
Bu antijenler glikoprotein yapısındadır.
Alyuvar zarında sadece A antijeni bulunduran bireyler A kan grubundan, yalnızca B antijeni bulunduranlar B kan grubundan, her ikisini birlikte bulunduranlar AB ve hiçbir antijen çeşidini bulundurmayan alyuvarlara sahip bireyler 0 kan grubundandır.
Birbirleriyle uyumlu olan kan gruplarının bilinmesi kan nakilleri açısından son derece önemlidir.
Çünkü insanlar yabancı kan faktörlerine karşı antikor denilen özel savunma proteinleri üretmektedirler.
Eğer vericinin kanında alıcı için yabancı bir protein ( A ya da B antijeni ) var ise alıcı tarafından üretilen antikorlar, yabancı proteine tutunarak kan hücrelerinin birbirlerine yapışarak kümelenmesine sebep olur.
Bu şekilde aynı tip antijen ile antikorun birleşmesi sonucu meydana gelen kümelenmeye çökelme ya da aglutinasyon denir.
Aglutinasyon, damarların tıkanmasına sebep olarak bireyin ölümüne yol açar.
0 kan grubu bireylerin alyuvar zarında A ve B antijenlerinin her ikisi de bulunmaması sebebiyle bu gruba dahil kişiler diğer kan grubundan bireylere kan verebilirler.
İnsanda, AB0 sisteminden başka kan gruplarının belirlenmesinde dikkate alınması gereken bir diğer antijen de Rh ( D antijeni ) antijenidir.
İnsanda bu özellik için R ve ona göre çekinik olan r alelleri mevcuttur.
En az bir tane R geni bulunduran bireyler Rh faktörü bakımından pozitiftir.
R geninin sentezine sebep olduğu antijen ilk defa Rhesus macasus türü maymunlarda keşfedildiği için bu cinsin adının ilk iki harfi isim olarak kullanılmıştır.
İnsanların %85 kadarı Rh pozitif iken % 15 lik oranı Rh negatiftir.
Rh antijenine karşı doğal antikorlar, kanda doğal olarak bulunmaz.
Ancak birey Rh antijeni taşıyan bir kanla karşılaştığında bu antikorlar oluşmaya başlar. Rh ( - ) kan gruplu bir bireye Rh ( + ) kan ilk kez verildiğinde kuvvetli bir reaksiyon yani çökelme oluşmaz.
Ancak bu süreçten itibaren ilgili bireyde Rh antikorları üretilmeye başlanır.
İkinci kez aynı durum yaşanırsa, birey meydana gelen aglütinasyondan ötürü yaşamını yitirir.
