Sentriyoller ve Sentrozom
Hayvan hücrelerinde bulunan sentrioller, bir hücrelilerin çoğunda, yüksek organizasyonlu bitki hücrelerinde, olgun sinir, kas ve yumurta hücrelerinde bulunmaz.
Her hücrede 1 çifttir.
Her bir sentriyol dokuz adet üçerli mikrotübülden oluşur. Bu mikrotübüller silindirik yapı oluşturacak şekilde dizilir.
Sentriollerin etrafı, proteinden oluşmuş şekilsiz bir matriks ile kaplanmış vaziyettedir ve bu birliktelik sentrozom adını alır.
Ciğer otu ve yosun gibi ilkel bitki hücrelerinde sentrozom varlığını devam ettirirken, yüksek organizasyonlu bitkilerde sentrioller bulunmaz.
Ancak yine bu hücrelerde de mikrotüllerin oluşumunu sağlayacak proteinler mevcuttur.
Tüm hücreler sentrozom bulundurmamasına rağmen var olan mikrotübüllerin hareketi hücre bölünmesi esnasında kromozomların hareketini sağlar.
Sentriyoller hücre bölünmesi öncesinde eşlenerek iki katına çıkar ve bölünme başladığında çekirdeğin iki karşıt bölgesine giderek mikrotübülleri oluşturur.
Bu mikrotübüller kromozomların hareketini sağlayan iğ iplikleri olarak görev yapar.
Kanser tedavisinde kullanılan yöntemlerden biri kemoterapidir.
Kemoterapide hücrelerin bölünmesini durduran ilaçlar kullanılır.
Bu tedavide kullanılan ilaçlardan bir grubu hücre bölünmesi sırasında görevli olan mikrotübüllerin oluşumunu önler.
Hayvan hücrelerinde hücre bölünmesinde mikrotübüllerin oluşumunu yönlendiren asıl merkez sentrozomdur.
Kemoterapide ilacın etkisiyle bu bölge işlevsiz hâle geldiğinden kanser hücrelerinin bölünmesi de durdurulmuş olur.
Siller ve kamçılar
Siller ve kamçılar ökaryot hücrenin hareketini sağlayan yapılardır.
Bunlar mikrotübül yapılı olmasıyla sentriyollere benzer.
Siller hem bir hücreli hem de çok hücreli ökaryot canlılarda bulunur.
Siller kısadır, hareketi ileri-geri ve titreşerek sağlar.
Hücre yüzeyinde çok sayıda bulunur.
Örneğin, memelilerde solunum yollarının iç yüzeyini kaplayan hücreler sillidir.
Bu hücrelerdeki sillerin hareketi mukus ve tozları uzaklaştırır.
Bir hücrelilerden paramesyumun su içerisinde hareketi sillerle sağlanır.
Kamçılar, sillerden daha uzun olmaları ve dalga benzeri hareketleriyle farklılık gösterir.
Hücrede bir ya da iki tane bulunur.
Örneğin, öglena ve memeli spermlerindeki hareket kamçı ile sağlanır.
Prokaryot hücrelerde de sil ve kamçılar bulunur. Fakat bu yapılar mikrotübül içermez