Mitotik Evre ( M )
Hücre bölünmesini ifade eden mitotik evre, çekirdek bölünmesi ya da diğer adıyla karyokinez in görüldüğü mitoz ve onu izleyen sitoplazma bölünmesi ya da diğer bir ifadeyle sitokinez den ibarettir.
Çekirdek bölünmesi ( Karyokinez, Mitoz )
Protein sentezi dâhil birçok metabolik faaliyetin geçici olarak durdurulduğu, birbirinden kesin sınırlarla ayrılamayan 4 evrede meydana gelen aşamadır. Bu evreler sırasıyla
- Profaz
- Metafaz
- Anafaz ve
- Telofaz
olarak sıralanabilir.
Profaz
İlk evrelerde çekirdek içinde ince uzun kromatin iplikleri halinde görülen DNA, yavaş yavaş helezon şeklinde kıvrılarak kalınlaşmaya başlar ve görünür hale geçer.
Bu evrede her bir kromozom birbirinin kopyası olan iki kardeş kromatidden ibaret vaziyettedir.
Kardeş kromatidler, birbirlerine sentromer denen bölgelerden bağlanmışlardır.
Her bir kardeş kromatid, sentromer bölgesinde kinetokor olarak adlandırılan özel protein taşır.
Bu evrede, interfazda eşlenen sentrioller hücrenin karşılıklı kutuplarına doğru hareketlenmeye başlarken aralarında iğ iplikleri oluşmaya başlar.
Kromozomların iğ iplikleri tarafından tutulabilmesi için çekirdek zarı erimeye başlar ve çekirdekçik kaybolur.
Metafaz
Sentrioller hücrenin karşılıklı kutuplarına taşınmıştır.
Sentromer bölgesinden iğ ipliklerine bağlanan kromozomlar hücrenin ekvatoral düzlemine yerleşmiştir.
Artık kardeş kromatidler hücrenin karşılıklı kutuplarına çekilmeye, ata hücrenin sahip olduğu genetik bilgiyi iki kopya halinde yavru hücrelere aktarmaya ve sonrasında kromozom olarak adlandırılmaya hazırdırlar.
Kromozomların en belirgin şekilde gözlendiği evre metafazdır.
Anafaz
Her bir kromozomun sentromeri aynı anda bölünür ve kardeş kromatidler birbirlerinden ayrılır.
Artık her bir kromatid, kopyası ve kardeşi olan diğer kromatidden ayrılmış ve hücrenin karşılıklı kutuplarına doğru harekete geçmiştir.
Bu evreden sonra adlandırma artık kromozom şeklinde yapılacaktır.
İğ ipliklerinin boyları yaklaşık olarak başlangıçtaki uzunluklarının 5 te birine düşer.
Kromozomlar hücrenin karşılıklı kutuplarına ulaştığında bu evre sona ermiş olur.
X ışınları kromozomların sentromer bölgelerini tahrip ettiğinden kromozomların karşılıklı kutuplara gitmesine engel olmakta ve kanserli dokuların tedavisinde bu amaçla kullanılmaktadır.
Telofaz
Hücrenin kutuplarına ulaşan kromozomlar, yavaş yavaş kromatin ağ şekline dönüşmeye başlar.
Çekirdekçik ve çekirdek zarı yeniden oluşmaya başlar.
İğ iplikleri kaybolur ve çekirdek bölünmesinin tamamlanmasıyla hücre artık sitokineze doğru ilerler.